Moriskolar

Endülüs Müslümanları....

Bir rivayete göre Endülüs Emevileri'ni yendikten sonra her yeri yakan Aragon Kralı 2. Ferdinand sadece Emevi Sultan'ına ait yüzbinlerce kitaptan oluşan kütüphaneninde yakılmasını emretmiş.Yakılan kütüphaneden arta kalan bir kaç kitap Avrupa'da ki gelişmeleri tetiklemiştir.

Moriskolar, bilinen ilk etnik temizliğe maruz kalan topluluktur.İber yarımadasında ki Müslümanlara yani Moriskolara 1492 yılında Gırnata'nın düşmesiyle beraber zulümler giderek artmış; kısa sürede dünyanın çeşitli noktalarına göç etmeye başlamışlardır.1609'da zirveye ulaşan şiddet ve zulüm son bulduğunda artık yarımada da bir tek Morisko dahi kalmamıştır.Çoğu Müslüman eseri yakılıp yıkılmış azıcık kalan kısmıda kiliselere çevrilmiştir.

1492 sonrasında Moriskolara uygulanan bazı cezalar şöyledir;

-İslami usullere göre hiç bir kasap kesim yapamaz.Eğer İslami usullere göre kesim yaparsa dükkanı kapatılır

-Arapça yaşamın hiç bir anında ağza gelemez.Arapça isim konulamaz.

-Erkekler sünet olamaz.

-Cuma günleri Müslümanlar temizlik yapamaz; Allah, Muhammed gibi kelimeleri telaffuz edemezler.

Bu gibi cezaların yanında Müslüman ailelerin çocukları vaftize zorlanmış, ailelerinden koparılarak kiliselere götürülmüşlerdir.Müslümanların yasaklara uyup uymadığını kontrol etmek için genellikle domuz eti kullanılmıştır.Cenazeler Hıristiyan geleneklerine göre gömülmeye zorlanmıştır.

1567'de yani 2. Felipe zamanında çıkan bir kanunla İspanyolca öğrenmek zorunlu kılınmış, kadınların Hıristiyan kadınları gibi giyinmeleri ve çocukların kilisede öğrenim görmeleri ilan edilmiştir.

Moriskoların Tarihinde Önemli Zamanlar

-25 Kasım 1491: Gırnata’nın Hıristiyan yönetimin Müslümanların inançlarına ve özel mülklerine saygı gösterilmesi ve ahval-i şahsiye ile ilgili konularda İslam Şeriatının kaynak olarak kabul edilmesi karşılığında teslim edilmesi.

-2 Şubat 1492: Gırnata’nın teslimi sırasında imzalanan anlaşmanın uygulanmaya başlamasıyla birlikte Kuzey Afrika’ya gittikleri halde orada rahat edemeyen Müslümanların dönüşü..

-1499 yılından itibaren: Kardinal Sisinirus Müslümanlara karşı acımasızca bir kampanya başlatması karşısında Müslümanlar Gırnata’da silahlarına sarılarak isyan başlattılar. Ancak ayaklanma derhal bastırıldı.

-12 Şubat 1502: Müslümanların zorla Hıristiyanlaştırılması konusunda özel bir kanun çıkartılması..Böylece İspanya ve Gırnata’da Müslüman toplumunun sona ermesiyle birlikte Morisko toplumuna geçiş.

-1568: Yeniden Arapça ismini kullanmaya başlayan ve Emevilerin torunlarından olan Fernando Kurtubi’nin liderliğini yaptığı Buhara devriminin başlayarak 1571 yılına kadar devam etmesi. Ancak II. Philip kendisini ateş ve demirle yola getirmeyi başardı.

-9 Nisan 1609: Engizisyon mahkemelerinin baskılarından yılan Moriskolar hakkında nihai olarak yok edilmelerini öngören kanunun çıkartılması.
22 Eylül 1609: Moriskoların kovulmasıyla ilgili kanunun uygulamaya geçirilmesi...

1609'dan sonra büyük kitleler halinde göçler başlamış eski göçlerin aksine Seferad Yahudileri ile Moriskolar'da Türkiye'ye geri dönmüşlerdi.1614 yılına kadar göçler devam etsede, İslam yaklaşık 100 yıl kadar daha varlığını İber Yarımada'sında  sürdürmüştür.

Günümüzde pek çok yerde Moriskoların etkileri görülmekte;ancak İspanyol kültürüne ait olduğu düşünülmektedir.

BlogmaBlogcuk hizmetidir.Kaynak göstermeden kopyalamayınız.