Günün Sözü:

Silginiz kaleminizden önce bitiyorsa, yanlışınız çok demektir.

Luwiler ve Luwi Dili

Bergama ile ilgili geniş bir tarih rehberi okuyorum.Orada ilgilimi çeken daha önce duymadığım bazı kavramları not aldım.Bunların ilkiyle de başlamaya karar verdim.Luwiler ve Luwilerin Dili....

Anadolu'da Hitit öncesi tarih hakkında çok az şey bilinmektedir.Buda M.Ö. 20 y.y. dolayları yapar.Yani Anadolu'ya yazının girdiği ilk andan öncesi.Bu yüzden Luwi Diliyle ilgili bilgi sıkıntısı yaşamasamda Luwiler hakkında internette hiç bir bilgi yok denilebilir.Bilinen bir kaç bilgi kırıntısından öteye gitmiyor.Ama biz bir kaç parçada olsa o kırıntıları sizlerle paylaşalım.
Luwiler Yunan göçünden önce genel olarak Anadolu'nun yerli halkı olarak kabul edilirler.Hitit diline göre Luwi "ışık insan" anlamına geliyor;kendi dillerinde ise " ışık,parıltı".Haklarında tek bilgiyi Luwi Dilini yani Luwice'yi Hititler de hiyerogliflerinde yazı dili olarak kullandıkları için sadece bu halktan Luwiler olarak bahsetmişlerdir.Daha sonra halka ne olduğu bilinmiyor.Ancak tahminime göre Anadolu'ya her yönden yapılan göçlerin neticesinde asimile olup gitmişler.

Luwi Dili ya da Luwice

Luwilerin dili Anadolu'nun ve Mezopotomya'nın en eski dillerinden birisidir.Anadolu'nun büyük bir bölümünde bir dönem kullanılmıştır.Luwiler'den sonraki dönemde ise Hititler hiyeroglif yazılarını Luwice yazmışlardır.Palesgos ve Likya dillerinin Luwice kökenli olduğu bulunmuştur.

Luvi diliyle yazılan Hitit hiyeroglif yazısı H.T. Bossert'in katkılarıyla 1946 yılında çözülmeye başlanmış ve çözülme çalışması tam anlamıyla 1960'ta Emmanuel Laroche tarafından tamamlanmış olduğundan, yer ve ilah adlarına ilişkin olarak, Batı’da bu tarihten önceki etimolojik açıklama getiren yazılar geçerliğini yitirmeye başlamıştır. Büyük İskender döneminde Anadolu’nun Luvi ve Hitit kökenli adları hellenleştirilmeye çalışılmışsa da, esas yapılarını korumuşlardır. Anadolu ve Trakya'daki Yunanca yer adlarının yüzde yüzü olmasa da çok büyük bir kısmının Luvi dilindeki adlarından türetildiği anlaşılmış bulunmaktadır. Ayrıca eski Yunanca sanılan pek çok sözcüğün (dram, drama, tiyatro, komedya, tragedya vs.) Luvi kökenli olduğu konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır.


Aşağıdaki resimde Luwice'nin nerelerde konuşulduğu saptanılabildiği kadar gösterilmiştir.

BlogmaBlogcuk hizmetidir.Kaynak göstermeden kopyalamayınız. 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder