Tarihin en yıkıcı salgını kara ölüm idi.1348'de İtalya'da başladı.Salgı sona erdiğinde Avrupa nüfusunun tahminen derte bir ile yarısı arasında insan ölmüştü.
Kara Ölümün yani vebanın belirtileri korkunçtu:Ateş, kollarda ve bacaklarda ağrı, patlayan ve içinden çürük domates gibi sıvı sızan siyah yumrular -şişen lenf bezleri- ve kanlı kusma.Salgını yaşayan İtalyan yazar Giovanni Boccaccio(1313-1375) hastalığın çok hızlı yayıldığını, öyleki kurbanlarının "arkadaşlarıyla öğlen yemeği yediğini, akşam yemeğiniyse dedeleriyle cennette ya da cehennemde yediğini" yazar.
O kadar kısa sürede o kadar çok şnsan öldü ki cesetler sokakalra atıldı ya da dev toplu mezar çukurlarına üst üste yığıldı.Koku öylesine dayanılmazdı ki, doktorlar hastaları tedavi ederken güzel kokulu otlarla dolu kuş kafası şeklinde maskeler takıyordu.Kasabalarla kentler boşalmıştı.
O zamanlar insanlar vebaya neyin yol açtığını bilmiyordu.Çoğu, hastalığın ilahi bir ceza olduğunu düşünüyordu.Kimide salgının gezegenlerin olağandışı diziliminen kaynaklandığını, bu nedenle dünyaya zehirli gazların geldiğine inanıyordu.İnsanlar tütsü yakarak ve kurutulmuş çiçekler taşıyarak hastalığı durdurmaya çalışıyordu.
Günümüzde araştırmacılar Kara Ölümün "hıyarcıklı veba" olduğunu hastalığa " Yersinia Pestis" bakterisinin yol açtığını biliyor.Bu bakteriler, farelere dadanan pirelere bulaşıyor.Asya'dan gelen gemilerde ki fareler, büyük olasılıkla hastalığı İtalya'ya getirdi.Pireleri üzerlerinde taşıyan fareler oradanda Avrupa'daki kasaba ve kentlere yayıldı.İnsanlar virüs taşıyan pireler tarafından ısırıldığında hastalandı ve genellikle üç gün içinde öldü.Hastalığın ikinci bir şekli(pnömonik veba) akciğerleri tutar ve insandan insana solunum yoluyla geçer.Pnömonik veba bir iki gün içinde öldürür.Hindistan'ın Surat kentinde pnömonik veba salgını yaşanmıştır.
National Geographic kaynak alınarak hazırlanmıştır.
BlogmaBlogcuk hizmetidir.Kaynak göstermeden kopyalamayınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder